Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) Nedir?

Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA), kene ısırması yoluyla insanlara bulaşan, ciddi ve zaman zaman ölümcül seyredebilen viral bir enfeksiyon hastalığıdır. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre bu hastalık, yaygın olarak Afrika, Asya, Doğu Avrupa ve Orta Doğu’da görülmekle birlikte Türkiye de bu hastalığın endemik olduğu ülkeler arasında yer almaktadır.

Hastalığın Nedeni ve Bulaşma Yolları

KKKA’ya Nairovirüs adı verilen bir virüs neden olur. Bu virüs, genellikle Hyalomma cinsi keneler tarafından taşınır ve bulaşır. Hastalığın bulaşma yolları şunlardır:

• En yaygın bulaş yolu kene ısırmasıdır.

• Enfekte hayvanların kanı, idrarı veya dokularıyla temas eden kişilerde virüs bulaşabilir.

• Sağlık çalışanları için, hastayla doğrudan temas veya kontamine olmuş tıbbi malzemelerle temas da risk oluşturur.

• İnsandan insana bulaş, özellikle vücut sıvıları ile doğrudan temas durumlarında mümkündür.

Belirtileri Nelerdir?

Kuluçka süresi genellikle 1 ila 13 gün arasında değişir. Hastalık aniden başlar ve belirtiler hızla ilerleyebilir. En yaygın belirtiler şunlardır:

• Yüksek ateş

• Şiddetli baş ağrısı

• Kas ağrıları ve halsizlik

• Bulantı, kusma, karın ağrısı

• Gözlerde kızarıklık

• Deri döküntüleri ve morluklar

• Burun, diş eti veya iç organlardan kanamalar

Bazı vakalarda kanamalar hayatı tehdit edecek seviyeye ulaşabilir. Bu nedenle erken tanı büyük önem taşır.

Tanı ve Tedavi Süreci

Tanı için hastanın kene temas öyküsü ve klinik bulguları dikkate alınarak laboratuvar testleri yapılır. Bu testlerde virüse karşı oluşan antikorlar veya virüs RNA’sı tespit edilmeye çalışılır.

Ne yazık ki KKKA’ya karşı spesifik bir antiviral tedavi henüz yoktur. Tedavi, destekleyici niteliktedir:

• Sıvı-elektrolit dengesi sağlanır

• Kanama kontrol altına alınmaya çalışılır

• Gerekirse kan ve plazma desteği verilir

• Yoğun bakım şartlarında izlem gerekebilir

Korunma Yolları Nelerdir?

KKKA’dan korunmak için öncelikle kene teması engellenmelidir. İşte alınabilecek bazı önlemler:

• Tarla, orman gibi riskli alanlara giderken uzun kollu, açık renkli giysiler tercih edilmeli.

• Pantolon paçaları çorap içine sokulmalı.

• Kene kovucu spreyler kullanılmalı.

• Hayvancılıkla uğraşan kişiler eldiven ve koruyucu kıyafet giymeli.

• Vücut düzenli olarak kene kontrolü için gözlemlenmeli.

• Kene bulunduğunda, çıplak elle değil; pens veya eldivenle çıkarılmalı, kene ezilmeden sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.

Sonuç

Kırım Kongo Kanamalı Ateşi, ciddi sonuçlara yol açabilen, ancak doğru bilgi ve önlemlerle önlenebilecek bir hastalıktır. Özellikle tarım ve hayvancılıkla uğraşan bireylerin, riskli bölgelerde yaşayanların ve sağlık çalışanlarının bu konuda bilinçli olması hayati önem taşır. Şüpheli durumlarda vakit kaybetmeden sağlık kuruluşuna başvurmak, hastalığın seyrini değiştirebilir ve hayat kurtarabilir.